چگونه فرزندمان را برای شروع مدرسه آماده کنیم ؟

اصولا هر نوع تغییر و ورود به موقعیت جدید برای همه ی افراد اضطراب آور و گاهی همراه با ترس است و برای کودکان کلاس اولی این مسئله بیشتر و شدیدتر است رفتن به مدرسه یکی از این موارد است که با اضطراب همراه است پس برای آماده کردن کودک برای ورود به مدرسه نیاز است که یک فرایند برنامه ریزی شده داشته باشیم تا با شرایطی که در پیش رو دارد آشنا شود ،در ادامه خواهیم گفت که چگونه او را برای موقعیت جدید آماده کنید .

بسیاری از افراد خیلی زود با موقعیت جدید ارتباط برقرار میکنند و خو می گیرند و اضطراب آن ها برطرف می شود اما تعداد اندکی از افراد به دلائل گوناگون ( کمرویی وسواس ، وابستگی و ترس …) برای مدت طولانی ترس و اضطراب آن ها باقی می ماند. تقریبا هر ساله اول مهر با چنین دانش آموزانی مواجه می شویم که با گریه از آمدن به مدرسه خودداری می کنند و بیشتر کودکان مشکل و ناراحتی های خود را در چنین مواقعی از عدم تمایل برای رفتن به مدرسه و برخی بیماری های روان تنی مثل ( دل درد ، سردرد، حالت تهوع و…) بروز می دهند . که ما با دادن حس امنیت ، آرامش ، توجه و پذیرش ترس آن ها و صحبت کردن تلفنی با والدین در مواقعی که به شدت دچار اضطراب می شوند واطمینان دادن ار اینکه چند ساعت دیگر به خانه برمیگردند رفته رفته اکثر دانش آموزان به موقعیت جدید خو میگیرند و تعداد بسیار اندکی تا چند ماه ادامه پیدا می کند . به نمونه زیر دقت کنید .

نازنین 3 هفته است که کلاس اولش را شروع کرده و هر روز به بهانه های مختلف می خواهد که به مدرسه نرود و یا هنگام آماده شدن بهانه گیری می کند و وقتی هم که به مدرسه میرود اغلب اوقات از دل درد و سردرد و حالت تهوع شکایت می کند که از طرف مدرسه تماس میگیرند که برای معاینه به پزشک مراجعه کنند پزشک هم هیچگونه علائمی مبنی بر بیماری کودک پیدا نمی کند اما وقتی که به خانه برمیگردد مثل همیشه به تماشای تلویزیون و بازی میپردازد.پدر ومادر شاید فکر کنند که دل درد و شکایت های او فقط بهانه گیری برای نرفتن به مدرسه است ، اما باید دانست که بیماری های روان تنی واقعی و غیر عمدی است یعنی کودک در موقعیت های تنش زا و اضطراب آور دچار چنین حالتی می شود بدون اینکه علت آن را بداند و یا از روی قصد آن را انجام دهد اتفاق می افتد به محض فاصله گرفتن و از بین رفتن عامل ترس ( برگشتن به خانه ) خود به خود رفع می گردد. پس ترس و اضطراب کودک را بپذیرید و شرایط او را درک کنید و با او همدلی کنید .( میدونم از اینکه چند ساعتی از ما دور هستی نگران و ناراحت میشوی منم همینطور اما ….)مهمترین مساله در اضطراب جدایی پیشگیری از تشدید آن است چنانچه پیشگیری نشود نیاز به کمک یک متخصص را ایجاب می کند که همکاری والدین ، آموزش هایی که کودک از قبل دیده وو کسب آمادگی های لازم بسیار تاثیر گذار است.

پس نیاز هست برای کم کردن دغدغه ها و اضطراب کودک قبل از شروع مدرسه به موارد زیر توجه نمایید:

توجه به سن کودک: سعی کنید کودک را در سن خودش به مدرسه بفرستید بعضی از والدین شناسنامه ی فرزندشان را دستکاری می کنند و سن او را بزرگتر از تاریخ تولدش می گیرند که زودتر بتواند به مدرسه برود در حالیکه این مساله می تواند کودک را دچار چالش کند
برنامه ریزی برای آمادگی کودک : از چند روز قبل از شروع مدرسه طبق الگوی جدید برنامه ریزی شده عمل کنید برنامه ی خواب و تماشای تلویزیون ، گوشی و تغذیه او تنظیم کنید.

آشنا کردن کودک با محیط مدرسه: یک هفته مانده به شروع مدرسه با هماهنگی قبلی کودک را به مدرسه ببرید و همه ی قسمت های مدرسه از جمله ( دستشویی ، آبخوری ، دفتر مدیر و معاونین … ) را با او نشان دهید و دیداری با مدیر مدرسه ، مشاور و مربیان داشته باشید که همین دیدار و آشنایی در ایجاد احساس تعلق و آرامش و کم شدن اضطراب بسیار موثر است.

تمرین در منزل : از چند روز قبل از شروع مدرسه با بازی های نمایشی و ایفای نقش ( معلم و شاگرد_ ناظم و شاگرد و ..) طریقه ی درخواست کردن ، اجازه گرفتن ، معرفی کردن خود، و … و مسائل مرتبط با مدرسه در قالب بازی او را آماده ی رفتن به مدرسه کنید .

ملاقات با معلم : اگر امکان پذیر بود چند روز قبل از شروع مدرسه با اتفاق فرزند خود با معلم او ملاقات کنید و اجازه دهید فرزند شما با معلم خود آشنا شود ارتباط برقرار کند.

نیاز هست علاوه بر توجه بر موارد گفته شده قبل از شروع مدرسه به موارد زیر در اولین روزهای شروع مدرسه نیز توجه کنید :

1. احساسات و عواطف کودک را درک و تایید کنید اگر خسته شده دلتنگ شده نگران و ناراحت است با او همدلی کنید و احساسات او را بپذیرید ( میدونم که امروز حسابی خسته و دلتنگ شدی منم دلم برات
   شود تنگ شده بود و ..
2. در روز اول مدرسه حتما خودتان کودک را به مدرسه ببرید و تا مدرسه همراهی کنید ، حتی اگر فرزند شما سرویس دارد و یا منزل شما به مدرسه نزدیک است . این کار باعث افزایش اعتماد به نفس ، احساس آرامش کودک میشود .
3. زمان خدا حافظی رابه یک صحنه ی غم انگیز دلگیر تبدیل نکنید و خداحافظی را طولانی نکنید زیرا خداحافظی طولانی باعث می شود کودک اضطرابش زیادتر شود و این حس به او دست بدهید که دیگر برنمی گردید و یا دیگر شما را نخواهد دید با یک لبخند و گفتن “روز خوبی داشته باشی چند ساعت دیگه می بینمت ” به پایان برسانید .
   اگر اضطراب جدایی با یکی از والدین شدیدتر است دیگری او را به مدرسه ببرد .
4.  زمان برگشتن کودک به خانه خوشحال و شاد باشید با او گرم و مهربان احوالپرسی کنید و غذای مورد علاقه اش را بپزید با هم بازی کنید و او را با سوالات پی در پی خسته نکنید.
5. شماره تلفن خود را در دفتر یاداشتش بنویسید تا در مواقع ضروری با شما تماس بگیرند گاهی اوقات نداشتن تلفن باعث نگرانی کودک و اضطراب او می شود .
6. از پرسیدن سوالات کلی و سوالاتی که بوی انتقاد و تفتیش می دهد خودداری کنید « معلمتون خوش اخلاق بود یا بد اخلاق ، سرت داد زد ؟ دختر خوبی بودی ؟ و ….
7. هرگز کودک را تهدید و سرزنش نکنید ( تو دیگه بزرگ شدی ، مثل بچه ها رفتار نکن ، گریه نکن زشته » در عوض سعی کنید کوچکترین رفتار درست و مناسبی از کودک سرزد او را تایید و تحسین کنید.
8. خونسردی خود را حفظ کنید در مواقعی که کودک دچار اضطراب و ترس شده و از رفتن به مدرسه امتناع می کند با صبر و حوصله و آرامش به او توجه کنید و به حرف هایش کنید ا او همدلی کنید و از گفتن جملاتی مثل ( ببین زهرا به حرف مامانش گوش می کنه میره مدرسه ، ببین لیدا گریه نمی کنه )

و در ادامه تمرین هایی و بازی هایی که گفته شده را با فرزند خود انجام دهید تا بتوانید او را برای مدرسه آماده کنید و روزها ی خوب و خاطره انگیزی از روزهای اول مدرسه برای فرزند دلبندتان رقم بزنید.

بازی قایم موشک : در این بازی کودک یاد می گیرد که می تواند از هم جدا شوند و مجددا همدیگر را پیدا کنند.
داستان و قصه : با مفهوم خروج پدر و مادر و رفتن به سرکار و رفتن کودکان به مدرسه بازگشت مجدد به خانه را برایشان تعریف کنید.
تکنیک آرام سازی : به کودک خود بگویید نفس عمیق از راه بینی بکشد و و از 1تا 10 بشمارد و از راه دهان نفس خود را بیرون بدهد
ایفای نقش: به عنوان مادر و فرزند و سرکار رفتن مادر و رفتن کودک به مدرسه که در این بازی کودک می تواند نش مادر را بازی کند که ضمن آگاهی از اینکه مجدد چند ساعت بعد به خانه برمیگردد شما می توانید به دلیل ترس و اضطراب کودک از طریق بازی پی ببرید .